Skóra dojrzała nie jest typem skóry. To nieuchronny stan skóry, który pojawia się wraz z wiekiem. Na szczęście można się do tego momentu przygotować. Dzięki prawidłowej pielęgnacji skóra będzie zdrowa i w dobrej kondycji przez długie lata.

Proces starzenia zachodzi we wszystkich warstwach skóry. Dotyczy też włosów i paznokci, które z wiekiem stają się cienkie i łamliwe. Rozpoczyna się już w wieku 25 lat – wtedy pojawiają się pierwsze zmarszczki mimiczne. Widoczne objawy starzenia można zaobserwować dziesięć lat później, około 35. roku życia. Zaczynamy wówczas zauważać, że skóra nie regeneruje się już tak szybko oraz odczuwać, że wiotczeje i przesusza się. Około 50. roku życia, w wyniku zaburzeń endokrynologicznych, dochodzi dodatkowo do upośledzenia funkcji wiązania wody przez naskórek. 

O skórze dojrzałej mówimy w przypadku skóry po 50. roku życia, czyli po menopauzie. Oczywiście wiek jest cechą umowną. Zdarza się bowiem, że menopauzę przechodzą już kobiety 40-letnie, a jej symptomów nie doświadczają takie, które ukończyły 50 lat.  

Cechy typowe skóry w okresie przekwitania to pogłębiające się zmarszczki, ścieńczenie naskórka, zmniejszenie ilości podściółki tłuszczowej, suchość i utrata elastyczności. 

Zmiany, zmiany, zmiany

Przyczyną powstawania zmarszczek jest utrata elastyczności i jędrności skóry oraz upośledzenie złuszczania się starych komórek, co prowadzi do jej stopniowego pogrubiania się. Wpływ na to mają stres, niehigieniczny styl życia, a także czynniki endo- i egzogenne.

Oprócz pojawienia się zmarszczek, w skórze dojrzałej dochodzi też do powstania zmian pigmentacyjnych (plamy, przebarwienia) oraz teleangiektazji (tzw. pajączki naczyniowe). Charakterystyczne są również zmiany zanikowe, polegające na zmniejszeniu objętości mięśni oraz na degradacji tkanki podskórnej. Endogenne starzenie się skóry wpływa na zmianę rysów twarzy. Jego wynikiem są np. bardzo częste u dojrzałych kobiet tzw. worki pod oczami, a także obniżenie się czubka nosa, brwi i policzków. Charakterystyczny jest również zanik tkanki kostnej, najbardziej widoczny w okolicy ust. 

Skóra dojrzała jest sucha. Jedną z przyczyn tego zjawiska jest niedobór glikozaminoglikanów – substancji, które wiążą wodę, jak np. kwas hialuronowy. Suchość wynika również ze zmniejszonej syntezy substancji tłuszczowych w najbardziej powierzchownej warstwie naskórka, czyli w warstwie rogowej. Starzejąca się skóra traci swą naturalną warstwę hydrolipidową, jest poszarzała i pozbawiona blasku. 

Hormony w roli głównej

Za stan skóry w okresie menopauzalnym odpowiedzialne są przede wszystkim hormony, które wpływają na szybkość procesu starzenia. Hormonalne starzenie się skóry współistnieje ze starzeniem chronologicznym i fotostarzeniem. Wśród wielu hormonów odpowiedzialnych za starzenie się skóry znaczącą rolę odgrywają przede wszystkim hormony płciowe. Skóra jest tzw. mapą receptorów estrogenowych i androgenowych. Największe skupiska hormonów znajdują się na powierzchni skóry twarzy, kończyn dolnych oraz w obrębie narządów płciowych. Niedobór hormonów w okresie menopauzy na poziomie naskórka i skóry prowadzi do zmniejszenia podziałów komórkowych, powodując zanik naskórka i łożyska naczyniowego. 

Kolagen w odwrocie

Wraz z wiekiem swoje cechy fizyczne i chemiczne traci również kolagen. Zmniejsza się jego zdolność do turgoru, któremu skóra zawdzięcza jędrność. Wzrasta w nim natomiast stężenie aminokwasów (hydroksy-proliny) oraz zwiększa się jego zdolność wiązania wapnia. 

Gęstość kolagenu w okresie pomenopauzalnym spada średnio o 2 proc. rocznie! Skóra staje się mniej odporna na działanie czynników zewnętrznych i wewnętrznych, zwiększa się jej przepuszczalność. 

Tkanka podskórna również cierpi z powodu rosnących i malejących wartości hormonów płciowych. Dochodzi do jej dekompozycji lub zaniku. Charakterystyczne zmiany pojawiają się w okolicy oczodołów, skroni i kości policzkowych. 

Trend „Aging well”

Ponieważ do niedawna akceptacja upływu czasu była powszechna, regularne wizyty kobiet 50+ w gabinetach kosmetycznych należały do rzadkości. Zmieniło się to wraz ze zwiększeniem świadomości na temat związku pomiędzy zdrowiem a urodą. Kobiety dojrzałe są teraz otwarte na trend „aging well” – pielęgnację przeciwstarzeniową opartą na akceptacji upływu czasu. Żyją aktywnie, lepiej się odżywiają i coraz chętniej stosują specjalistyczne kosmetyki do pielęgnacji domowej. Większą wagę przywiązują też do jakości zabiegów z zakresu medycyny estetycznej.

„Aging well” nie oznacza jednak, że w pierwszej kolejności trzeba „iść pod nóż”. Gabinety kosmetyczne oferują wiele skutecznych zabiegów nieinwazyjnych, adresowanych właśnie do kobiet w okresie menopauzalnym. Są to m.in.: pilingi, mezoterapia, zabiegi regeneracyjne z użyciem osocza bogatopłytkowego, cała gama zabiegów laserowych, wypełniacze, toksyna botulinowa, stymulatory tkankowe. Ogólnie dostępne (w gabinetach czy w sprzedaży online) są też wysokiej jakości kosmeceutyki zawierające m.in. antyoksydanty, retinol, azjatykozyd, kwas hialuronowy, fizjologiczne lipidy. Kluczem do ładnego starzenia się jest bowiem odpowiednia pielęgnacja. 

To, co najważniejsze

Skóra dojrzała potrzebuje kosmetyków, które z jednej strony będą zapobiegać transepidermalnej ucieczce wody, dostarczając substancji wiążących ją w naskórku, z drugiej zaś będą pobudzać produkcję kolagenu i elastyny, czyli białek odpowiedzialnych za napięcie i jędrność skóry. 

Bardzo ważnym aspektem pielęgnacji, i o tym należy pamiętać, jest również ochrona przed działaniem wolnych rodników, które pogłębiają procesy starzenia. Wolne rodniki, powstające w wyniku metabolizmu tlenowego komórek, uszkadzają DNA komórek, uaktywniają metaloproteinazy odpowiedzialne za degradację kolagenu, powodują utlenianie się lipidów. Należy więc używać kremów zawierających antyoksydanty, do których należą m.in. witaminy C, E, B5, nikotynamid, kwas liponowy, flawonoidy.

Czasu nie zatrzymamy, ale możemy sprawić, że skutki jego upływu długo będą mało widoczne. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji, a także suplementacji i diecie bogatej w antyoksydanty.